МИКРО ЭЩМ

 

    1969 йилда микропросессорнинг (МП) кашф =илиниши 70-йилларда ЭЩМ нинг яна бир синфи — микро ЭЩМ нинг пайдо былишига олиб келди. Айнан шу МП нинг борлиги аввалига микро ЭЩМ ни ани=ловчи белгиси былиб хизмат килди. Щозирда микропросессорлар щамма синфсаги ЭЩМ ларда ишлатилмо=да.

    Микро ЭЩМ =уйидагиларга былинади:

    Кып фойдаланувчили микро ЭЩМ — бу кучли микро ЭЩМ былиб, у бир нечта видеотерминал билан жихозланган ва ва=тнинг былиниш режимида ишлайди, бу еса уларда бирданига бир нечта фойдаланувчи самарали ишлашини таъминлайди.

Шахсий ЭЩМ бир одам фойдаланадиган микро ЭЩМ былиб, =ылланишда умумий мурожаат =илиш ва универсаллик талабларини =ондиради.

Ишчи стансиялар щисоблаш тармо=ларида ани= ишлар турини бажариш учун мылжалланган бир одам фойдаланадиган микро ЭЩМ кыринишига егадир.

    Серверлар — щисоблаш тармо=даги кып фойдаланувчили кучли микро ЭЩМ лар былиб, улар махсус иш турларини ва тармо=нинг барча стансияларидан сыровларни =айта ишлашни бажариш учун ажратилган.

Албатта, ю=орида келтирилган тасниф нисбатан шартлидир, негаки муаммога мылжалланган дастурлар ва аппарат таъминоти билан жихозланган кучли замонавий ЭЩМ тыла=онли ишчи стансия сифатида щам, кып фойдаланувчили микро ЭЩМ сифатида щам, яхши сервер сифатида щам ишлатилиши мумкин, у ызининг тавсифлари быйича деярли кичик ЭЩМ лардан =олишмайди.

 

Шахсий компютер

 

    Шахсий ЭЩМ ёки бош=ача айтганда, шахсий компютер (ШК) аслида ызи нима ?

=ыллашнинг универсаллигини ва умумий мурожаат =илиш талабларини =ондириш учун шахсий ЭЩМ =уйидаги сифатларга ега былиши керак:

• ШК нинг шахсий сотиб олувчи учун олса быладиган орали=ларда жойлашган кам бахоси;

• атроф - мухит шароитларига махсус талаблар =уйилмасдан, автоном ишлатиш;

• бош=ариш, фан, таълим, маиший хизмат сохасидаги турли хил =ылланишларга ШК мослашишини таънинловчи архитектуранинг мослашувчанлиги;

• ШК билан фойдаланувчининг махсус касбий тайёргарлигисиз ишлаш имкониятини берадиган операсион тизимнинг ва бош=а дастурли таъминотнинг "дыстона" муносабатдалиги;

• ю=ори иш ишончлилиги (5000 соатдан кыпро= бузилмасдан бетыхтов ишлай олиши).

    Хорижий ШК орасида биринчи навбатда Американинг ИБМ (Интернатионал Бусиенесс Машине Сорпоратион) фирмаси компютерларини таъкидлаш керак:

• ИБМ ПС ХТ (Персонал Сомпутер ехтендед Течнологй);

• 80286 (16 разрядлик) микропросессорларидаги (МП) ИБМ ПС АТ (Персонал Сомпутер Адвансед Течнологй);

• ИБМ ПС/28030-ПС/28080 (ПС - Персонал Сйстем, ПС/28080 дан бош=а щаммаси — 16 разрядлик, ПС/28080 еса 32 разрядлик);

• ИБМ ПС - 80386 ва 80486 (32-разрядлик) МП даги;

• ИБМ ПС — Пентиум ва Пентиум Про (64 разрядлик) МП даги.

    Американинг Сомпа= Сомпутер, Аппле (Масинтош), Щеwлет Паскард (ЩП), Делл, ДЕС щамда Буюк Британиянинг Спеструм, Амстрад, Франсиянинг Мисрал, Италиянинг Олрветтй, Япониянинг Тошиба, Панасонис ва Партнер фирмалари ишлаб чи=араётган шахсий компютерлар кенг маъпумдир.

    ИБМ фирмасининг биринчи моделлари 1981 йилда пайдо былган шахсий компютерлари ва бош=а фирмаларнинг бунга аналоглари щозирги ва=тда енг оммавийдир; оммавийлик быйича Аппле ва ДЕС (Дигитал Е=уипмент Сорпоратион) фирмаларининг ШК лари улардан анча ор=ада кодди, улар тар=алганлиги быйича 2-ыринни егаллайдилар.

    90-йилларнинг бошларида компютерларнинг жащон парки тахминан 150 млн донани ташкил етди, улардан 90% дан орти=ро\и бу шахсий компютерлар, хусусан, ИБМ ПС типидаги касбий ШК лари 10 млн донадан орти=ро= (щамма ШЭЩМ ларнинг 75% га я=ини); Аппле ва ДЕС типидаги касбий ШК лар 5 млн донадан орти=ро=. Щозирги ва=тда компютерларнинг сони тахминан уч марта кыпайди.

Хорижда щозирги ва=тда компютерларни енг кып тар=алган модели былиб Пентиум ва Пентиум Про микропросессорли ИБМ ПС компютерлари щисобланади.

    Замонавий ИБМ ПС ШЭЩМ ларининг асосий ыртача тавсифлари 15-жадвалда келтирилган.

Россия саноати (МДХ мамлакатлари билан биргаликда) ДЕС ШК лари билан мослашадиган (Електроника МС-1201 асосида муло=атли щисоблаш комплекслари ЛД/-1 /ДВК-4, Електроника-85, Електроника-32 ва б.) ва ИБМ билан мослашадиган (ЕС 1840 — ЕС 1842, ЕС 1845, ЕС 1849, ЕС 1861, Искра 1030, Искра 4816, Нейрон И9.66 ва б.) компютерларни ишлаб чи=арди.

Россиянинг бош=а типдаги ШК лари (Агат, Микроша, Спектр, Орбита, Б= ва б.) ызининг тавсифлари быйича ю=орида айтиб ытилганлардан бирмунча пастро=дир.

 

 

 

 

15-жадвал

Замонавий ИБМ ПС ШЭЩМларнинг асосий ыртача тавсифлари

Тавсифлар

Мисропросессор типи

80386 СХ

80386 ДХ

80486 СХ

80486 ДХ

Пентиум

Пентиум Про

Тактли частота, МГс

25-40

33-50

33-80

50-100

60-150

100-120

Разрядлик, бит

32

32

32

32

64

64

ТХ= нинг си\ими, Мбайт

1,2,4

2,4,8

2,4,8

4,6,8,16

4,8,16, 32 64

8,16,32,64, 128,256

Кеш-хотира сигими, Кбайт

ёъ=

64,128

128,256

256,512

512,1024

512,1024, 2048

МДЙ си\ими, Мбайт

210

540

850

1000

2000

3000

ВГА/СВГА видеадаптер, %

30/70

24/76

10/90

0/100

0/100

00/100

Сопросесорнинг борлиги, %

45

67

80

100

100

100

 

    Щозирги ва=тда Россиядаги кып сонли компютер фирмалари чет ел елементларидан асосан ИБМ ШКлари билан ишлайдиган компютерларни йи=иш билан шу\улланмо=далар.

    Авлоди быйича шахсий компютерлар =уйидагича:

• 1-авлод ШК: 8-битлик микропросессордан фойдаланади;

• 2-авлод ШК: 16-битлик микропросессордан фойдаланади;

• 3-авлод ШК: 32-битлик микропросессордан фойдаланади;

• 4-авлод ШК: 64-битлик микропросессордан фойдаланади.

Hosted by uCoz