ЛХТларнинг
даражали типларн
ЛХТ ларида
фойдаланувчилар
учун иккита структур-функсионал
бы\ин: ишчи стансиялари
ва серверлар жуда
мущим щисобланади.
Хамма ЛХТ
лар щам пунктлари
таркибида ажратилган
серверларга ега
емас, баъзи щолдарда
сервер вазифаси
тармо=нинг ишчи
стансиялари ыртасида
та=симланган каби
былади.
Шу ну=таи
назардан икки
типдаги ЛХТ ты\рисида
сыз юритиш мумкин:
• марказлашмаган
бош=ариладиган
тармо=лар;
• марказий
бош=ариладиган
тармо=лар.
Марказлашмаган
бош=ариладиган
тармо=ларда (уларни
кыпинча битта
даражали тармо=лар
— пеер-то-пеер деб
аташади) ишчи
стансияларининг
ызаро щаракатини
умумий бош=ариш
маркази ва =ийматларни
са=лаш учун умумий
=урилма ёъ=. Тармо=ни
бош=ариш вазифаси
бир тармо=дан
иккинчисига узатилади.
Тармо=ли операсион
тизим ишчи стансиялари
быйича та=симланган.
Тармо=нинг щар
бир стансияси
щам мижознинг,
щам сервернинг
вазифасини бажариши
мумкин. У бош=а
ишчи стансияларини
сыровларига хизмат
кырсатиши ва пунктлари
сыровларини тармо=
хизматига юбориши
мумкин. Тармо=нинг
фойдаланувчисига
бош=а стансияларга
уланган барча
периферия =урилмалари
(магнит ва оптик
дисклар, принтерлар,
сканерлар, плоттерлар
ва б.) тааллукли
былади.
Битта
даражали тармо=ларнинг
афзалликлари:
• паст нархи;
• ю=ори ишончлилиги.
Битта даражали
тармо=ларнинг
камчиликлари:
• унчалик
кып былмаган ишчи
стансияларини
(10 тадан кып емас)
улаш имконияти;
• тармо=ни
бош=аришнинг мураккаблиги;
• стансияларни
дастур таъминотини
янгилаш ва ызгартиришнинг
=ийинлиги;
• маълумотни
щимоя =илишни
таъминлашнинг
мураккаблиги.
Битта
даражали тармо=лар
Арти-Софт
Лантастис, Новелл
НетWаре Лите
тармо=ли операсион
тизимлар МС Windows фор Wоркгруопс
кобиги асосида
яратилади.
Марказий
бош=ариладиган
тармо=ларда (уларни
кыпинча ажратилган
серверли тармо=,
деб аташади) компютерлардан
(серверлардан)
биттаси барча
ишчи стансиялари
ишлатиши учун
мылжалланган
жараёнларни амалга
оширади, ишчи
стансияларнинг
ызаро щаракатини
ва бош=а бир =атор
сервис вазифаларини
бажаради.
Маълумотларни
=айта ишлаш жараёнида
мижоз у ёки бу
жараёнларни: файлни
ы=иш, =ийматлар
базасидан маълумотларни
=идириш, файлни
босиш ва х.к. бажариш
учун серверга
сыровни шакллантириши
мумкин.
Сервер
мижоздан келган
сыровни бажаради.
Сыровни бажариш
натижалари мижозга
узатилади. Сервер
умумий фойдаланиладиган
маълумотларнинг
са=ланишини таъминлайди,
бу маълумотларга
мурожаат =илишни
таш=ил етади ва
маълумотларни
мижозга узатади.
Мижоз олинган
маълумотларни
=айта ишлайди
ва =айта ишлаш
натижаларини
фойдаланувчи
учун =улай кыринишда
тасвирлайди, маълумотларни
=айта ишлаш серверда
щам бажарилиши
мумкин.
Сервери
фа=ат маълумотларни
таш=ил етиш, са=лаш
ва мижозларга
керакли маълумотларни
бериш жараёнларини
бажарадиган тизимлар
«файл-сервер» тизими
номига ега: серверда
са=лаш билан бир
=аторда маълумотларни
мазмунли =айта
ишлаш щам бажариладиган
тизимларни еса
«мижоз-сервер»
тизимлари деб
аташ =абул =илинган.
Яъни
«мижоз-сервер»
тизимида сервер
актив рол ыйнайди:
у сыровга бутун
файлни оддийгина
бериб =олмасдан,
балки маълумотларни
олдиндан =айта
ишлаши ва мижозга,
ёки масалани ечилган
натижаларини,
ёки файлнинг,
айнан мижозни
=изи=тирган ва
мижоз учун тасвирлаш
=улай былган танлаб
олинган ёзувларни
бериши мумкин.
Бундай технология,
бош=а щамма нарсалардан
таш=ари, тармо=
ало=а каналларининг
кам юкланишига
имкон беради.
«Файл-сервер»
технологияси
быйича ишлайдиган
сервернинг ызини
файл-сервер, «мижоз-сервер»
технологияси
быйича ишлайдиган
сервернинг ызини
еса илова-сервер
деб аталади.
Ажратилган
серверли локал
щисоблаш тармо=ларининг
афзалликлари:
• ишчи стансияларнинг
сонини чеклашнинг
ёъ=лиги;
• битта даражали
тармо=дарга нисбатан
бош=аришни оддийлиги;
• ю=ори тезкорлик;
•маълумотларни
щимоя =илишнинг
ишончли тизими.
Ажратилган
серверли локал
щисоблаш тармо=ларининг
камчиликлари:
• битта ёки
бир нечта компютерларни
сервер учун ажратилганлиги
сабабли ю=ори
нархдалиги;
• тармо=нинг
тезкорлиги ва
ишончлилигининг
серверга бо\ли=лиги;
• битта даражали
тармо==а нисбатан
кам мослашувчанлиги.
Ажратилган
серверли тармо=лар
жуда кенг тар=алган
щисобланади; бундай
тармо=дар учун
тармо=ли операсион
тизимларга мисоллар:
МС ЛАН Манагер,
ИБМ ва Новелл
Нет Wаре.