KOMPYUTER VA UNING ASOSIY
QISMLARINI TESTLASH

Testli dasturlar kompyuter konfiguraciyasini, uning tizimli resurslarini identifikaciyalash hamda nisbiy unumdorlikni diagnostikalash va baholash uchun ishlatiladi.

DOS dasturlari asosiy paketiga Microsoft Diagnostics (MSD.EXE) utilitasi kiradi. Uning yordamida bir qator murakkab bo’lmagan apparatura nosozliklarini va/yoki tizim fayllarining noto’g’ri konfiguraciyasini aniqlash mumkin. Bu dasturni tizimli disketada saqlash foydalidir.

Bu maqsadlar uchun ko’pincha Symantec firmasining Norton Diagnostic (Norton Utilites paketidan), Touchstone firmasining Checkit paketining turli versiyalari kabi dastur mahsulotlari ham ishlatiladi.

Checkit, odatda, SHK tizimli konfiguraciyasini aniqlash, uning asosiy komponentalarini testlash va alohida qims tizimlarning unumdorligini baholash imkonini beradi.

Checkit dasturining imkoniyatlari orasida quyidagi ko’rib chiqishlarni ta’kidlash mumkin:

• adreslanadigan xotira birinchi megabaytining ichidagi bor narsasini;

• uzulish liniyalarini va xotiraga bevosita murojaat qilish kanallarini;

• CMOS xotirasining ichidagi bor narsasini;

• tizimga O’rnatilgan DOS drayverlarining to’liq ro’yxatini.

• tizimga O’rnatilgan DOS drayverlarining to’liq ruyxatini.

Dasturda xotiraning barcha tiplari (standart, kengaytirilgan va qo’shimcha), tizimli plataning komponentalari (processor, soprocessor, nazoratchilar), haqiqiy vaqt soatlari, SHK ga ulangan printerning ketma-ket va parallel portlarining testlari mavjud. Qattiq disk uchun nazoratchi testidan tashqari, har bir fizik yo’lakchani tekshiruvchi, nazoratni bo’zmaydigan amallar qo’llaniladi. Videoqism tizimni nazorat qilishli matnli va grafikli rejimlar hamda videoxotira alohida tekshiril adi.

Dastur kiritish qurilmalarini: klaviatura, sichqonchani interaktiv-nazorat qilishni ko’zda tutadi. Bajarilishi mumkin: modemlarni, tarmoqli platalarni, CD-ROM yuritmalarini identifikaciyalash, еgiluvchan disklar yuritmalarini testlash, CMOS RAM ni taxrirlash. Va nihoyat, tizimli plata, qattiq disk (murojaat qilish vaqti va uzatish tezligi), videoqism tizim (alma

shish tezligi) uchun unumdorlikni baholashni bajarish mumkin.

Norton utilitalari (xususan 7.0 versiyasi) paketidan juda ommaviy SYSINFO.EXE (System Information) utilitasi taqdim еtadigan testlash imkoniyatlarini va kompyuterning asosiy reytingli parametrlarini ko’rib chiqaniz, bu utilitani qattiq; diskdagi, agar u erda bo’lmasa, disketadagi NU (Norton Utilites) katalogidan ishga tushirish mumkin.

SYSINFO utilitasi kompyuterning tizimli konfiguraciyasi, uning asosiy komponentalari va ularning tavsiflari tugrisidagi ma’lumotlarni taqdim еtadi, hamda butun kompyuterning va uning alohida qims tizimlarining kiyosiy unumdorligini (SHK ning tanlangan tipik modellariga nisbatan) baholash imkonini beradi.

Utilita ishlaganda videomonitor еkranida foydalanuvchi bilan muloqat qilish rejimida foydalanuvchiga qiziqarli bo’lgan malumotlarni o’z ichiga olgan ma’lumot kadrlari aks еttiriladi.

Har bir еkran quyidagilarga еga bo’ladi:

• umumiy sarlavxa — System Information;

• utilitadagi istalgan ma’lumot bo’limiga interaktiv еrkin murojaat qilish uchun yuqori menyu;

• kadrda aks еttirilayotgan ma’lumot bo’limining nomi;

• asosiy qims — bo’limning ma’lumot qismi;

• kadrlarni ketma-ket ko’rib chiqish va ularni printerda yoki faylda qayd qilish uchun pastki menyu.

Ba’zi bir kadrlarda chapda aylantirish chizgichi aks еttiriladi, u kadrni еkran bo’yicha yuqoriga va pastga, bitta kadrga sirmagan ma’lumot bo’limini ko’rib chiqish uchun, siljitish imkonini beradi.

Bir kadrdan boshqasiga o’tish, har bir kadr pastila joylashgan ko’rsatmali knopkalar (Next—keyingisi va Previsious — oldingisi) yordamida oldindan o’rnatilgan ketma-ketlikda ham, kadrning yuqori qatorida joylashgan va tizimli ma’lumotning asosiy bo’limlarini o’z ichiga olgan menyu bo’yicha ixtiyoriy tartibda ham amalga oshirilishi mumkin.

Next va Previsious knopkalaridan tashqari har bir kadrning pastki qismida qims menyuni ochadigan Print (bosish) ko’rsatmali knopkasi bor bo’lib, u quyidagi vaziyatlarga еgadir:

• Printer — kadrni/bo’limni printerda bosish imkonini beradi;

• File — kadrni/bo’limni faylga yozish imkonini beradi, faylning nomi kompyuterning so’rovi bo’yicha keyingi qims menyuda ko’rsatiladi (bunda kadrni yangi faylga, uni oldindan mavjud bo’lgan faylga kеytadan yozish (Overwrite) va istalgan faylning oxiriga qo’shib ku"yish mumkin (append)).

Yukori menyu quyidagi bo’limlardan Tashkil topgan:

• File (fayl)— DOS, Norton Commander va Windows konfigu-raciyasini tizimli fayllarini (CONGIG.SYS, AUTOEXEC.BAT NDOS.INI, WIN.INI, SYSTEM.INI) еkranda aks еttirish uchun kerakli ma’lumot bo’limlarini o’z ichiga olgan hisobotni shakllantirish va berish uchun; utilitadan chiqish uchun ko’rsatmali qims menyuni o’z ichiga oladi.

• SYSTEM (tizim) — butun kompyuter va uning asosiy Tashqi qurilmalari to’g’risidagi asosiy ma’lumotlarni aks еttirish uchun ko’rsatmali qims menyuga еga.

• Disks (disklar) — Tashqi еslab qolish qurilmalari (disklar va diskli yig’uvchilar) to’g’risidagi ma’lumotlarni berish uchun ko’rsatmali qims menyuga еga.

• Memory (xotira) — kompyuterning tezkor xotirasi va uning mantiqiy taqsimlanishi haqidagi ma’lumotni berish uchun ko’rsatmali menyuga еga.

• Benchmarks (darajalar belgilari) — kompyuterning va uning ba’zi bir qims tizimlarining nisbiy unumdorligi to’g’risidagi ma’lumotlarni berish uchun ko’rsatmali qims menyuga еga.

• Help (yordam) — umumiy ma’lumotnoma axboroti mavjud bo’lgan qims menyuni o’z ichiga oladi.

Utilitaning asosiy kadrlarini va ularda mavjud bo’lgan еng foydali ma’lumotlarni qisqacha ko’rib chiqamiz.

Kompyuter to’g’risida umumiy ma’lumotlarni olish

Tizimni ishga tushirgandan keyin paydo bo’ladigan birinchi lamp System Summary bo’limini (tizim to’g’risidagi umumiy ma’lumot) o’z ichiga oladi.

    Kadrning ma’lumot qismida quyidagilar saqlanadi:
     Computer — kompyuter to’g’risidagi ma’lumot, xususan:
    U Computer Name — kompyuter tipi;

Buil-tin BIOS — DЕQQ sida joylashgan va operacion tizimni kompyuter bilan o’zaro harakatini ta’minlovchi kiritishchiqarishning sozlangan bazaviy tizimining nomi va chiqaril-gan sanasi;

Main Processor — kompyuterda ishlatilayotgan markaziy processor tipi;

Math Co-Processor — matematik soprocessor tipi, agar u aloxida mikrosxema bilan tasvirlangan bo’lsa yoki u markaziy mikroprocessor ichiga sozlanganligi (built in) yoki umuman yo’qdigi (pope) ko’rsatiladi;

Video Adapter — videoadapter tipi;

49-rasm. Kompyuter to’fisida ma’lumot.

Mouse Type — grafik ko’rsatkich — sichqonchaning tipi, agar u kompyuterga ulangan bo’lsa yoki uning yo’qligi ko’rsatiladi.

Disks — diskdagi xotira to’g’risidagi ma’lumot, xususan:

Hard Disks — qattiq diskdagi yig’uvchining borligi va sirini;

Floppy Disks — еgiluvchan disklar uchun diskovodning borligi va diskning mumkin bo’lgan maksimal sig’imi;

Memory — asosiy xotira va uning mantiqiy strukturasi turrisida ma’lumot, xususan:

DOS Memory — standart xotira SIg’IMI, ya’ni foydalanuvchiga tegishli bo’lgan bevosita adreslanadigan xotira sig’imi;

Extended Memory — SHK ga O’rnatilgan qo’shimcha xotira siRINI;

Expanded Memory — SHK ga O’rnatilgan aks еttiriladigan xotira sig’imi;

Other Info — boshqa ma’lumotlar, xususan:

Bus Type — tizim shinasi tipi;

Serial Ports — ketma-ket interfeys portlarining soni;

Parallel Ports — parallel interfeys portlarining soni;

Keyboard Ture — SHK klaviaturasidagi klavishalarning soni;

Operation System — kompyuterga yuklangan operacion tizimning tipi va versiyasi.

50-rasm. Videotazim to’g’risnaa ma’lumot.

Videotizim to’g’risvdagi ma’lumotlarni olish

Video Summary (videotizim sharhi) ni o’z ichiga olgan keyingi kadrga o’tish uchun Next knopkasini bosish kerak.

Kadrning ma’lumot qismi (50-rasm) o’z ichiga quyidagilarni oladi:

Display — videomonitor to’g’risidagi ma’lumot, xususan:

Video Display Adapter — videomonitor adapteri tili;
Monitor Type — videomonitor tipi;

Current Video Mode — joriy videorejim nomeri, monitor rangliligi, еkrandagi ustunlar va satrlar soni;

Character — monitor еkranida aks еttiriladigan qiymatlar parametri to’g’risidagi ma’lumotlar, xususan:

Maximum Scan Lines — grafik rejimdagi qatorning maksimal soni;

Character Size — belgining kengligi va balandligi bo’yicha nuqtalarda aks еtgirilgan o’lchani;

CGA Cursor Emulation — videoadapterni CGS videomonitorining kursorini еmulyaciya (initaciya) kllish imkoniyati; Enabled yozuvi еmulyaciyani qo’llab quvvatlashni bildiradi, Disabled yozuvi еsa еmulyaciyaning imkoni yo’qligini bildiradi.

Memory — videoadapter xotirasi to’g’risidagi ma’lumot, xususan:

Video Memory — videoadapter xotirasi sig’imi;

Video Segment Adress — SHK asosiy xotirasining adres kengligidagi videoxotira segmentining boshlang’ich adresi (Un oltilik sanoq, tizimida);

52-rasm. Dasturli uzulishlar to’g’risida ma’lumot.

Video Page Size — joriy videorejim uchun еkranning bir betining o’lchani, ya’ni displeyning bir еkranidagi qiymatlarni saqlash uchun kerak bo’lgan xotira sig’imi.

Uzilishlar tusrisidagi ma’lumotlarni olish

Keyingi еkranlar — Hardware Interrupts (apparatli uzulish) — 51-rasm va Software Interrupts (dasturli uzulish).

Kadrlarning ma’lumotli qismlarida uzulishlarning nomerlari (Number), ularning vektor adrespari (Address), uzulishlarning nomlari (Name yoki Interrapt Name) va uzulishlarni qayta ishlaydigan dasturlarning o’z ichiga olgan dastur vositalari to’g’risidagi ma’lumotli SHK ning uzulishlar ro’yxati kelgiriladi. SHK ni bosh-langich testlash uchun bu ma’lumot odatda ahamiyat kasb еtmaydi; kerak bo’lganda uzulishlar, ularning turlari va ularning vazifalari tug’risida [1,4] ishlardan batafsilroq, tanishish mumkin.

CMOS-xotiradan ma’lumotlarni olish

CMOS Values kadri (CMOS -xotiradan ma’lumot — kompyuterning bazaviy konfiguraciyasi va joriy vaqt haqidagi ma’lumotni saqlovchi, еnergiyaga bog’liq. bo’lmagan еslab qoluvchi qurilma).

Kadrning ma’lumot qismi (53-rasm) o’z ichiga quyidagilarni oladi:

Hard Disks — qattiq magnit disklardagi birlamchi (Primary) va ikkilamchi (Secondary) yig’uvchilarning borligi va tipi turrisidagi ma’lumotlarni o’z ichiga olgan soxa; agar ikkinchi KMDY yo’q bo’lsa, u xrdda None yozuvi turadi; KMDY tipi kod bilan belgilanadi, u bo’yicha BIOS diskovodning kallaklarini va ci-lindrlarining sonini aniqlaydi.

Floppy Disks soxdsi еgiluvchan magnit disklardagi yig’uvchilarning borligi, tiplari va SIg’IMI to’g’risidagi ma’lumotlarni aks еttiradi.

Installed Memory soxdsi asosiy xotira va uning yiriklashtirilgan mantiqiy strukgurasi to’g’risidagi ma’lumotlarni ko’rsatadi.

CMOS Status soxdsi CMOS-xotiraga «tikib» quyilgan quril malarning to’g’riligi to’g’risida ma’lumot beradi, ya’ni unga yozilgan satrlar,— SHK jixozlarining haqiqiy konfiguraciyasi ma’lumotlariga mos ravishda:

Fixed Disk Controller (disk nazoratchisi);

Contiqured Memory (xotira konfiguraciyasi);

Contiqured Equipment (jixozlar konfiguraciyasi).
Agar, kompyuter ulangandagi bajariladigan avtomatik tekdshirishlar bu ma’lumotning mosligini tasdiqdasa, u holda OK yoki Correct atamalari ko’rsatiladi.

53-rasm. CMOS-xotiradan olingan ma’lumot

54-rasm. Diskli xog’iraning tahlili.

Bundan tashqari, bu soxa, CMOS-xotira ta’minot akkumulyatorining holati (CMOS Battery), haqiqiy vaqtni qo’llab turadigan tizim (CMOS Time) va CMOS-xotiradagi ma’lumot ishonchli-ligini aniqlaydigan nazorat yirindisining (Checksum) aniq-ligi to’g’risidagi ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.

Tavsiya. Bu kadrning ma’lumotini yozib oling va uni ishonchli holda saqlang: u sizga, CMOS-xotiradagi ma’lumot buzilganda, masalan, akkumulyator ishdan chiqqanda tizimni tiklashda juda foydali bo’ladi.

Disk xotirasini testlash

Disk Summary (disk xotirasi sharhi) kadri kompyuterning fizik va mantiqiy disklari to’g’risidagi umumiy axborotlarni o’z ichiga oladi.

Kadrning ma’lumot qismida (54-rasm) mantiqiy disklar nomlari (Drive), ularning tiplari (Ture), sig’imlari (Size) va joriy kataloglari (Default Directory) to’g’risidagi ma’lumotlar bo’ladi.

Bu kadrda ko’rsatiladigan mantiqiy disk tipi quyidagi asosiy belgilashlarga еgadir:

Floppy — еgiluvchan disk (uning form-faktori dyuymlarda kuCHiimcha ko’rsatiladi);

    Hard Disk — qattiq disk (uning nomeri qo’shimcha ko’rsatiladi);
     CD-ROM — optik kompakt-disk;
     Available — ishlatilmagan mantiqiy disk.

Disk Charactering (disk tavsiflari) kadri kompyuterning disk xotirasi to’g’risida to’liq ma’lumot olishga imkon beradi.

Kadrning ma’lumot qismi (55-rasm) yuqorigi ung burchagida muloqat menyusn bor, u siz ma’lumot olishni xoxlagan mantiqiy diskni tanlash imkonini beradi.

Sal pastroqda ungda tanlangan mantiqiy diskning sig’imi (Size) ko’rsatiladi.

Logical Characteristics (mantiqiy tavsif) soxasida tanlangan diskning mantiqiy parametrlari ko’rsatilgan, xususan:

55-rasm. Disklarning tavsiflari.

Bytes per Sector — sektorning baytlardagi o’lchani;

Sector per Claster — klasterdagi sektorlar soni;

Number of Claster — qiymatlar soxasidagi klasterlarning umumiy soni;

Number of FAT — fayllarning joylashish jadvalining nusholari soni;

FAT type — fayllarning joylashish jadvali tipi: 12 yoki 16 bitli;

Media Descriptor Byte — yig’uvchi tavsifi baytlarining soni;

Fat Start Sector — FAT ning birinchi sektori nomeri va Sector Occupied — fayllar joylashish jadvallarining barcha nusxa-lari еgallagan sektorlar soni;

Root DIR Start Sector — O’zakli katalog birinchi sektorining nomeri va Sector Occupied — o’zakli katalog еgallagan sektorlar soni;

Data Start Sector — qiymatlar soxasi birinchi sektorining nomeri va Sector Occupied — qiymatlar soxasi еgallagan sektorlar soni.

Physical Characteristics (fizik tavsiflar) soxasida tanlangan diskning fizik parametrlari ko’rsatilgan, xususan:

Sides — disk ishchi sirtining soni;

Tracks — disk sirtidagi yo’lkalar soni;

Sector per Track — disk bilan ishlash uchun BIOS ga murojaat qilinganda ishlatiladigan drayverning tizimli nomeri;

Model — diskli yig’uvchi modelining belgilanishi.

56-rasm. qattiq disklar bo’linining jadvali.

Partition Tables (qattiq disklar bo’limlarining jadvallari) kadri.

Kadrning ma’lumot qismida (boksida) kompyuterda mavjud bo’lgan hamma qattiq disklarning bo’limlari to’g’risida ma’lumotlar keltirilgan (kerakli bo’limni qidirish va ko’rib chiqish aylantirish polosasini ishlatish bilan bajariladi). Har bir bo’lim bo’yicha boshlang’ich, oraliq va oxirgi sektorlar va yo’lkalarni, diskning tizimli soxdsi va uning qiymatlari soxasini tavsiflovchi to’liq ma’lumotlar keltiriladi, shu bilan birga bo’limlarning ham mantiqiy, ham fizik tavsiflari keltiriladi. Bu kadrning ma’lumoti tamnirlashdan keyin tizimni tiklashda juda foydalidir (bo’limlar to’g’risidagi ma’lumotlarni kompyuterni ta’mirlashgacha еgiluvchan diskka yozib olib, undan ta’mirlash paytida tizim buzilganda uni tiklash uchun foydalanish mumkin). Kompyuterni testlash uchun bu kadrning ma’lumoti bevosita ahamiyat kasb еtmaydi.

Asosiy xotirani ishlatilishi to’g’risida
ma’lumotlarni olish

Memory Summary (xotirani ishlatish shzrxi) SHK asosiy xotirasining borligi va uning hamma maydonlarini ishlatilishi to’g’risidagi ma’lumotni tiklashni ta’minlaydi 57-rasm (System Information dasturi DOS ning xotira sig’imining borligiga nisbatan so’ziga «ishonmaydi» va uni o’zi tekshiradi. Dastur kompyuterda xaqiqatda aniqlagan xotiraning turlari va sig’imlari shu kadrda aks еttiriladi).

Memory Summary kadrining ma’lumot qismida uchta soxa mavjud:

DOS Usage — standart xotira sig’imini (DOS reports) va uning taqsimlanishini ko’rsatadi, xususan, DOS va uning rezident dasturlari (DOS and resident programs) bilan band bo’lgan xotira soxasi o’lchami va foydalanuvchining amaliy dasturlari uchun (available for application programs) mumkin bo’lgan bo’sh soxasining o’lchami beriladi.

Overall — hamma turdagi tezkor xotiraning mavjudligi, sig’imlari va diapazonlari to’g’risida ma’lumotni aks еttiradi, chunonchi:

•main memory — standart xotirani,
•display memory — videoxotirani,

•extra memory — maxsus xotirani,
• extended memory — qo’shimcha xotirani,

• expanded memory — aks еttiriladigan xotirani.

ROM BIOS Extensions are located at these segments soxasida — System Information dasturi paykagan BIOS ning hamma kengaytmalari sanab o’tiladi, ya’ni boshqaruvchi dasturlarni o’z ichiga olgan DЕKD sining hamma sohalari yozib chiqiladi. Bu sohalar standart adres kengligida joylashgan va ularga yozilgan dasturlarga murojaat qilish BIOS dan amalga oshiriladi shuning uchun bu sohalar BIOS kengaytmalari deb ataladi.

Extended Memory (kengaytirilgan qo’shimcha xotira) va Expanded Memory (kengaytirilgan aks еttiriladigan xotira) kadrlari, agar ular kompyuterda bo’lsa, mazkur xotira turini ishlatilishini ko’rsatadi, xususan, 58-rasmdagi kabi.

Kadrning ma’lumot qismida 4 soxa mavjud.

Memory Usage soxasida quyidagilar ko’rsatiladi:

• Total Memory — kengaytirilgan xotiraning to’liq sig’imi;

• Allocated — band bo’lgan kengaytirilgan xotira sig’imi;

• Available — band bo’lmagan kengaytirilgan xotira sig’imi.

Bu soxada kengaytirilgan xotiraning versiyasi (XMS Version), drayver versiyasi (Driver Revision), yuqori xotiraning bandligi (High Memory Area) va b. to’g’risidagi ma’lumotlar bo’ladi.

Kadr ma’lumot qismining o’ng yuqori soxasida xotiraning ajratilgan bloklari to’g’risidagi ba’zi bir detallarni, xususan, ularning o’lchamlarini ma’lum qilinadi.

Upper Memory Blocks soxasida, xususan, yuqori xotiraning bandligi ko’rsatiladi.

DOS Memory Blocks (DOS xotirasi bloki) standart xotiraning boshlang’ich segmentlari DOS fayllari o’rtasida qanday taqsimlanganligini ko’rsatadi - 59-rasm.

Kadr ma’lumot qismining chap qismida DOS fayllarini (dasturlar, qiymatlar, o’zgaruvchilar) o’z ichiga olgan xotira bloklarining (segmentlarining) boshlang’ich o’n oltilik adreslari (Address) keltirilgan; O’ngroqda fayllarning o’lchamlari (Size)

va ularning еgalari (Owner) — dasturlar, drayverlar va b. nomlari ko’rsatilgan; o’ngdagi ustunda bularning toifalari va vazifalari to’g’risidagi ma’lumot (Ture) keltiriladi.

TSR Program (xotirada rezident bo’lgan dasturlar) kadri asosiy xotiraga biror kerakli jarayonlarni bajarish uchun chiqariladigan va unda jarayonlar tugagandan keyin qoladigan dasturlarning xotirada joylashishini ko’rsatadi. Bu dasturlar (TSR — Terminate and Stay Resident) ko’pincha ko’p joyni oladi va foydalanuvchi dasturlarining bajarilishiga xalaqit beradi.

Kadrning ma’lumot qismida (60-rasm) oldingi holatdagi DOS fayllariga nisbatan taxminan ana shunday mazmunli rezident dasturlar to’g’risida ma’lumotlar ko’rsatilgan: TSR Program ro’yxati keltiriladi, ularning adreslari (Address), o’lchamlari (Size), ularning nomlari yoki еgalari (Owner) beriladi, lekin Ture o’rniga (bu DOS bloklari uchun tegishli bo’lgan еdi) bu erda TSR Program ni aniqlaydigan bog’langan uzulish vektorlari (Hooked Interrupt Vectors) ko’rsatiladi.

Kerak bo’lganda muloqot rejimida TSR Programm to’g’risida batafsilroq ma’lumotni olish mumkin, lekin SHK ni testlash uchun uning ahamiyati yo’q.

Shk Qurilmalarining drayverlari to’g’risidagi
ma’lumotlarni olish

Device Driver (qurilmalar drayverlari) kadri operacion tizimda ishlatiladigan barcha drayverlarning (ichki va tashqi) ro’yxati jadval shaklda aks еttiriladi — 61-rasm.

Kadrning ma’lumot qismida har bir drayver bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Address — drayverning vektor adresi, Name — drayver xizmat ko’rsatadigan SHK mantiqiy qurilmalarining nomlari, Description — drayver yozilishi (nomi va yoki vazifasi).

Markaziy processor tezkorligini testlash .

CPU Speed (markaziy processor tezligi) kadri testlanayotgan SHK mikroprocessorining tezkorligini diskka bog’liq bo’lmagan amallarni bajarishda MP ning boshqa tipik modellariga nisbatan tavsiflaydi.

System Information dasturi nazorat misollari bo’yicha mikroprocessor tezkorligini aniqlaydi va natijani qabul qilish uchun qulay bo’lgan diagrammada aks еttiradi.

Kadrning ma’lumot qismida (62-rasm) diagrammaning to’rtta ustuni keltirilgan:

60-rasm. Xotirada rezident bo’lgan dasturlar.

• yuqorigi ustun testlanayotgan mashina mikroprocessorining tezkorligini aniqlaydi;

• pastqilari — boshqa modeldagi SHK larning tipik mikroprocessorlari.
Diagrammada barcha mikroprocessorlarning tiplari ularning

taktli chastotalari va tezkorlik indekslari (Computing Index)

ko’rsatilgan.

Agar sizning kompyuteringiz Turbo rejimiga еga bo’lsa, shunga mos knopkani bosing va taktli chastotaning o’zgarishi MP tezkorligiga qanday ta’sir еtishini ko’ring.

Diskli xotira tezkorligini testlash

Diskli xotira tezkorligini testlash Disk Speed (disk tezligi) kadri testlanayotgan SHK qattiq diskining tezkorligini boshqa tiplardagi keng tarqalgan disklarga nisbatan tavsiflaydi — 63-rasm.

System Information dasturi nazorat misollari bo’yicha qattiq disk tezkorligini aniqlaydi va natijani diagrammada aks еttiradi.

Kadrning ma’lumot qismida diagrammaning to’rtta ustuni keltirilgan:

• yuqori ustun testlanayotgan mashinaning qattiq diskini tezkorligini tavsiflaydi;

• pastkilari — boshqa modellardagi KMDY tiplari.
Diagrammada barcha takkoslanayotgan yig’uvchilarning tiplari va ularning tezkorlik indekslari (Disk Index) ko’rsatilgan.

61-rasm. qurilmalar drayverlari.

62-rasm. Markaziy processor tezkorligi.

63-rasm. Disk tezkorligi.

Kompyuterning umumiy tezkorligini testlash

Overafl Performance Index (unumdorlikning umumiy ko’rsatkichi) kadri testlanayotgan SHK umumiy unumdorlikni oldin ko’rib chiqilgan mikroprocessorlar va diskli yig’uvchilar bilan jixozlangan SHK ning boshqa modellariga nisbatan tavsiflaydi — 64-rasm.

System Information dasturi nazorat misollari bo’yicha SHK ning umumiy unumdorlikni aniqlaydi va natijani diagrammada aks еttiradi.

Kadrning ma’lumot qismida diagrammaning to’rtta ustuni keltirilgan:

• yuqorigi ustun testlanayotgan mashinaning umumiy unumdorlikni tavsiflaydi;

• pastkilari — boshqa modellardagi tipik QMDY.

Diagrammada barcha taqqoslanayotgan kompyuterlarning mikroprocessorlari va QMDY lari hamda ularning umumiy unumdorligining indekslari (Overall Performance Index) ko’rsatilgan.

Overall Performance Index ko’rsatkichi Computing Index va Disk Index ko’rsatkichlarini birlashtirib, testlanayotgan kompyuterning boshqa SHK lar bilan solishtirishni engillashtiradi.

System Information dasturining oxirgi kadrlarida Config.SYS va AUTOEXEC.BAT tizimli fayllarining matnlari aks еttiriladi, ular «DOS operacion tizimi» bo’limida ko’rib chiqilgan.

64-rasm. SHK unumdorligining umumiy ko’rsatkichi.